Een risicobeoordeling uitvoeren in 7 stappen

Bij het kiezen van nieuwe beschermende kleding, moet je deze belangrijke vraag beantwoorden: met welke risico's kunnen jouw werknemers te maken krijgen en welk soort bescherming is de beste oplossing? Voordat je beschermende kleding gaat kiezen, is het noodzakelijk om een risicobeoordeling uit te voeren, zodat je relevante veiligheidsrisico's kunt identificeren. Jouw bedrijf heeft regels en voorschriften met betrekking tot de bescherming van jouw werknemers die moeten worden nageleefd. Maar hoe zorg je ervoor dat je de risicobeoordeling zo efficiënt mogelijk doorloopt, en geen belangrijke stappen mist? Ontdek hoe je een risicobeoordeling uitvoert aan de hand van 7 duidelijke stappen, aangeboden door veiligheidsexpert Jos Putman.

Jos Putman is veiligheidsexpert bij zijn eigen adviesbureau ‘Veiligheidskundig Adviesbureau Putman’ en heeft meer dan 40 jaar ervaring als veiligheids- en kwaliteitsmanager. Officieel is hij met pensioen, maar hij "kon dit interessante beroep niet loslaten". Met behulp van Putmans waardevolle kennis hebben wij een stappenplan ontwikkeld dat jou leidt naar een geslaagde risicobeoordeling. Met dit stappenplan weet jij precies waar je op moet letten tijdens het kiezen van jouw nieuwe beschermende kleding.

De 7 stappen van een risicobeoordeling

Eerst willen we je wijzen op een ISO-norm die algemene richtlijnen bevat en een richtlijn geeft voor risicobeoordelingen: ISO 31000. Lees onze vorige blog om meer te weten te komen over kaderrichtlijn 89/391/EEG, een leidraad voor risicobeoordelingen.

Als je op zoek bent naar richtlijnen voor jouw specifieke werkomgeving, kunnen de SUCAM-documenten goed van pas komen. SUCAM staat voor Selection, Use, Care en Maintenance. Deze documenten helpen je dan ook bij de keuze, het gebruik, de verzorging en het onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's). De risicobeoordeling behoort in elk SUCAM-document tot het onderdeel Selection. In dit onderdeel vind je waar je op moet letten bij verschillende soorten PBM's. Zo bevat CEN/TR 15419 richtlijnen voor beschermende kleding tegen chemicaliën en ISO/TR 2801 richtlijnen voor vlamvertragende kleding.

Uit de ISO 31000-norm en de SUCAM-documenten kunnen we afleiden dat risicobeoordelingen over het algemeen bestaan uit 7 eenvoudige stappen:

#1 - identificeer de risico's

De eerste stap is het identificeren van mogelijke risico's in je werkomgeving. Is het noodzakelijk om beschermende kleding of andere PBM's aan te schaffen? Zo ja, in welke situaties moeten deze middelen een bepaalde mate van bescherming bieden? Maak een lijst van de mogelijke gevaren in je werkomgeving en identificeer de risico's op basis van deze gevaren.

Houd er rekening mee dat elke werkomgeving en/of afdeling uniek is en zijn eigen risico's met zich meebrengt. Om een goede risicobeoordeling uit te kunnen voeren, moet je dan ook per afdeling de risico's bepalen.

#2 - analyseer en categoriseer de risico's

Als je eenmaal een overzichtelijke lijst van mogelijke risico's hebt, moet je deze risico's gaan analyseren en categoriseren. Doe dit zowel kwantitatief als kwalitatief. Bepaal de omvang van deze risico's met behulp van de methode van Fine en Kinney. Deze methode richt zich op drie parameters:

• de ernst van het letsel dat het gevaarlijke incident veroorzaakt;
• de frequentie van blootstelling aan het risico;
• de kans dat het gevaarlijke incident daadwerkelijk plaatsvindt bij blootstelling.

De risicobeoordeling helpt je zo niet alleen bij het identificeren van mogelijke risico's, maar vormt ook een leidraad voor het nemen van verdere maatregelen met betrekking tot je beschermende kleding en voor het categoriseren en prioriteren van de risico's.

#3 - neem je huidige werkomgeving onder de loep

De derde stap bestaat uit het analyseren van jouw huidige werkomgeving en het verkrijgen van inzicht in de beheersmaatregelen die er gelden. Welke veiligheidsprotocollen zijn er ingesteld om de veiligheid van je werknemers te waarborgen? Welk soort beschermende kleding dragen de werknemers? De antwoorden op deze vragen geven je een duidelijk inzicht in de risico's die al zijn geïdentificeerd.

Houd er rekening mee dat de standaardrichtlijnen gebaseerd zijn op een algemene werkomgeving. We adviseren je om altijd goed te letten op ongebruikelijke situaties en omgevingsfactoren. Voorbeeld: wanneer jouw werknemers buiten werkzaamheden verrichten, moet je bij het uitvoeren van de risicobeoordeling rekening houden met eventuele extreme weersomstandigheden.

#4 - zoek uit aan welke vereisten jouw beschermende kleding moet voldoen

Als de stappen 1 tot en met 3 op de goede manier zijn uitgevoerd, zou je moeten kunnen vaststellen aan welke vereisten jouw toekomstige beschermende kleding moet voldoen. Bekende normen voor beschermende kleding zijn:

• Beschermende kleding voor laswerkzaamheden (EN ISO 11611)
• Vlamvertragende kleding (EN ISO 11612)
• Hogezichtbaarheidskleding (EN 20471)
• Beschermende kleding tegen chemicaliën (EN 13034)
• Beschermende kleding tegen vlambogen (IEC 61482)
• Antistatische kleding (EN1149-5)

Lees ook de volgende drie stappen die je helpen een volledige en goede risicobeoordeling uit te voeren.

#5 - specificeer hoe je de geschikte beschermende kleding introduceert in jouw specifieke werkomgeving

De vorige stappen waren gericht op de risico's in je werkomgeving en de bepaalde normen waaraan je beschermende kleding moet voldoen. Bij deze stap kijken we verder dan veiligheid. Hierbij moet je rekening houden met persoonlijke meningen en gevoel. Sta stil bij de wensen en verwachtingen van je werknemers op het gebied van comfort, duurzaamheid en ontwerp.

Bij deze stap onderzoek je de wensen en meningen van je werknemers, die uiteindelijk de kleding zullen gaan dragen tijdens hun werk. Een audit voor beschermende kleding zoals PROCLAUD^™ helpt je om deze wensen en meningen in kaart te brengen.

Als je weet wat je werknemers willen en nodig hebben, ga dan met de kledingfabrikant om de tafel zitten om het productieproces en het ontwerp aan te passen aan je specifieke behoeften. In deze fase is het tijd om je te buigen over praktische vragen waarmee je kunt bepalen hoe je de beschermende kleding zodanig in je werkomgeving introduceert dat werknemers echt het gevoel hebben dat er aan hun verwachtingen wordt voldaan. Vraag jezelf af: welke noodzakelijke stappen moet ik doorlopen om dit te bereiken? Als je deze stappen hebt bepaald, kan de kledingfabrikant prototypes gaan maken van de kledingstukken.

#6 - introduceer je nieuwe beschermende kleding

Nu is het tijd om je nieuwe beschermende werkkleding te introduceren. Dit doe je door de prototypes te testen tijdens een draagproef. Door middel van een draagproef kunnen je werknemers de nieuwe beschermende kleding in de praktijk testen en komen nieuwe wensen en adviezen aan het licht. Betrek de kledingfabrikant en je collega's bij de draagproeven. Uit ervaring weten we namelijk dat dit het uiteindelijke resultaat enorm kan beïnvloeden.

De mening van de eindgebruiker (je werknemers) is zeer belangrijk, omdat deze jou vertelt of het kledingstuk in de smaak valt of niet. Je werknemers vertellen je meer over het comfortniveau, dat direct invloed heeft op de veiligheid. Als zij hun kleding oncomfortabel vinden, kan het voorkomen dat ze deze niet op de juiste manier of zelfs helemaal niet dragen. Een kledingstuk dat aan alle relevante normen voldoet maar niet op de juiste manier wordt gedragen, is nog steeds onveilig. Daarom moet er altijd rekening worden gehouden met comfort.

Als de nieuwe beschermende kleding is goedgekeurd door je werknemers en voldoet aan alle veiligheidsnormen, dan is je risicobeoordeling geslaagd. De order kan nu worden afgerond en de kledingfabrikant kan starten met het volledige productieproces. Dit is echter niet de laatste stap!

#7 - beoordeel regelmatig

Om ervoor te zorgen dat je werkomgeving zo veilig mogelijk is, moet je de risico's in jouw werkomgeving regelmatig blijven beoordelen. Zo weet je zeker dat jouw beschermende kleding nog steeds aan de vereisten voldoet. Bepaal hoe vaak je een risicobeoordeling uitvoert, bijvoorbeeld één keer per jaar. Moeten er nieuwe veiligheidsmaatregelen worden genomen? Is er een productinnovatie op de markt die de veiligheid, het comfort of de duurzaamheid van het doek kan verbeteren? Door jezelf deze vragen te stellen, blijf je op de hoogte van eventuele innovaties en kun je bepalen of (en wanneer) je beschermende kleding toe is aan vervanging.

Teamwork zorgt voor veiligheid

Nu je weet hoe je een risicobeoordeling moet uitvoeren, kun je jouw veiligheidscultuur gaan verbeteren. Onthoud dat je hier niet alleen voor staat. Probeer op het juiste moment de juiste specialist te betrekken bij je risicobeoordeling. Voorbeeld: krijgen je werknemers te maken met gevaarlijke stoffen zoals chemicaliën, dan kan een arbeidshygiënist je helpen de werkomgeving veilig te houden. Dit zal hij/zij doen door de blootstelling aan chemicaliën en de bijkomende risico's te identificeren, evalueren en controleren.

Kortom, met een risicobeoordeling kun je de veiligheidsrisico's in jouw werkomgeving in kaart brengen en tijdig aanpakken, voordat je nieuwe beschermende kleding gaat kiezen. Ben jij benieuwd hoe het keuzeproces van beschermende kleding eruitziet in de praktijk? Damen Shipyards Group kreeg ook te maken met specifieke uitdagingen tijdens het kiezen van nieuwe beschermende kleding. Denk hierbij aan kostenefficiëntie en waarborging van het comfortniveau. Door samen te werken met verschillende experts in de waardeketen voor beschermende kleding, heeft het bedrijf succesvol beschermende kleding kunnen kiezen die perfect aansluit op zijn behoeften. Lees hier het hele verhaal.

Lees de case study

Ontdek hoe Damen Shipyards Group de veiligheids- en comfortnormen van hun beschermende kleding heeft verbetert, bekijk hier de volledige case study: