Een belangrijk onderwerp van discussie in de brandweergemeenschap is het verband tussen deeltjesvervuiling door as of rook en een hoger kankerpercentage onder brandweerlieden. Hoewel dit verband statistisch gezien niet bewezen is, is het een gezondheidskwestie die uiterst serieus genomen moet worden. Hoe minimaliseer je het risico op blootstelling aan rookdeeltjes dat bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door inademing of huidcontact? In deze blog leggen we uit hoe je een solide veiligheidscultuur voor brandweerlieden creëert door (1) een risicobeoordeling uit te voeren, (2) een geschikt veiligheidsprotocol te volgen op het werk en door (3) kleding op de juiste manier te wassen.
1. Een risicobeoordeling uitvoeren
Aangezien brandweerlieden worden blootgesteld aan grote risico's, is het vanzelfsprekend dat de uitrukkleding van een brandweerman bestand moet zijn tegen brand en hitte. Maar wanneer je aan een kledingstuk beschermende eigenschappen toevoegt, kan het kledingstuk zwaarder en dikker worden, waardoor het comfort en het ademend vermogen worden beperkt. Een gebrek aan comfort kan ertoe leiden dat brandweerlieden hun kleding niet op de goede manier dragen. Een beperkt ademend vermogen kan leiden tot hitteberoertes en zelfs malaise, de nummer één doodsoorzaak onder brandweerlieden.
Het comfortniveau, de prijs en het beschermingsniveau moeten in evenwicht zijn. Met een risicobeoordeling krijg je een goed beeld van de risico's waar brandweerlieden waarschijnlijk mee te maken zullen krijgen tijdens hun zware werkzaamheden. Een risicobeoordeling helpt je bij het kiezen van beschermende kleding met de juiste beschermende eigenschappen. Een belangrijk onderdeel waar je tijdens je risicobeoordeling rekening mee moet houden is deeltjesvervuiling. Meestal is deeltjesvervuiling te wijten aan deeltjes die worden ingeademd of via de huid worden geabsorbeerd. Je kunt maatregelen treffen om deeltjesvervuiling te voorkomen.
2. Protocollen zorgen voor veiligheid
Bij brandbestrijding is de kans op deeltjesvervuiling het grootst na het gevaarlijke incident, wanneer de deeltjes kunnen worden ingeademd of in contact kunnen komen met de huid.
Het eerste wat brandweerlieden vaak doen wanneer ze het incident verlaten, is hun ademluchttoestel afdoen. Daarna trekken ze hun oncomfortabele handschoenen uit en ritsen ze met blote handen hun jas open. Hierdoor komen ze in contact met deeltjes. Wanneer ze zich krabben, wordt het risico nog groter. Er ontstaan dan namelijk kleine wondjes, wat het voor deeltjes nog makkelijker maakt om het lichaam binnen te dringen. Deeltjes kunnen ook worden ingeademd. Als brandweerlieden zwaar werk hebben verricht, gaan ze zwaar ademen. Wanneer ze het ademluchttoestel te snel afdoen, bestaat er een grote kans dat ze deeltjes inademen.
Het is dan ook heel belangrijk dat brandweerlieden een protocol volgen wanneer ze een brandincident verlaten. Als je zo'n protocol invoert, weten je brandweerlieden precies wat ze moeten doen na een gevaarlijk incident. Dit voorkomt dat ze hun ademluchttoestel te snel afdoen en hun beschermende kleding te snel uitdoen.
3. Wasprotocollen
En last but not least, zorg voor een goed wasprotocol, zodat de deeltjes die zijn opgeslagen in de lagen van het geconstrueerde brandweerpak zich niet kunnen verspreiden en deeltjesvervuiling wordt voorkomen. Als kledingstukken thuis op de normale manier worden gewassen, worden de deeltjes niet verwijderd, maar verspreiden ze zich verder over de samengestelde lagen van het brandweerpak. Dit wil je natuurlijk vermijden. Er wordt een aantal tactieken gebruikt om deeltjesvervuiling te voorkomen.
- Een ontsmettingsdouche: Sommige brandweerkorpsen maken gebruik van een ontsmettingsdouche om deeltjesvervuiling te voorkomen. Eerst gaan de brandweerlieden met hun kleding aan en ademluchttoestel om de douche in, zodat de deeltjes die op de buitenkant van het pak zitten, worden weggespoeld. Vervolgens trekken ze hun pak uit en nemen ze een douche zonder pak.
- DWR (duurzaam waterafstotend middel): Het is voor brandweerlieden essentieel dat de buitenkant van hun pak is afgewerkt met een DWR-coating die zoveel mogelijk wasbeurten meegaat, om te voorkomen dat het pak opnieuw geïmpregneerd moet worden. DWR biedt bescherming tegen spatten van chemische of brandbare vloeistoffen zoals beschreven in de EN469-norm. Het middel is effectief in de buitenste laag van het pak, maar biedt geen bescherming in de binnenste lagen. Wanneer DWR wordt aangebracht op de vochtbarrière, heeft dit een negatief effect op het ademend vermogen en het waterafstotend vermogen van de laag. Wanneer DWR in de voering terechtkomt, verandert de laag die normaal gesproken vocht afvoert. Er ontstaat een waterafstotend schild, waardoor het kledingstuk nat, zweterig en klam wordt als de gebruiker zich intensief inspant.
- Alternatieve wasmethoden: Sommige textielbedrijven bieden alternatieve wasmethoden aan, zoals de wasmethode met vloeibare koolstofdioxide. Deze ontsmettingsmethode wordt toegepast om het merendeel van de deeltjes te verwijderen. Een andere methode is het gebruik van ozon (O3), een zeer reactief gas bestaande uit drie zuurstofatomen. Er is echter nog niet genoeg onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze methoden.
Creëer een betere veiligheidscultuur voor brandweerlieden
Er is geen concreet bewijs dat er een verband bestaat tussen rookdeeltjes en een hoger kankerpercentage onder brandweerlieden. Maar bij een beroep als dit, moet zelfs het kleinste risico op deeltjesvervuiling heel serieus worden genomen. Voer een risicobeoordeling uit om meer te weten te komen over de werkomgeving, voer duidelijke protocollen in voor het aan- en uitdoen van beschermende kleding en implementeer wasprotocollen om te voorkomen dat deeltjes zich door het brandweerpak verspreiden.
Heb je advies nodig over het uitvoeren van een juiste risicobeoordeling of over het kiezen van de juiste beschermende kleding voor je brandweerlieden? Neem dan contact op met onze specialisten op het gebied van brandbestrijding. Zij helpen jou om een solide veiligheidscultuur te creëren, zodat het risico op deeltjesvervuiling zoveel mogelijk wordt beperkt.
Webinar: Trends op het gebied van brandweerpakken
In deze webinar deelt onze goeroe op het gebied van noodhulpverlening Antonio De León Torres de laatste trends op het gebied van brandweeruitrusting. Deze video is nu on demand beschikbaar, je kunt hem hier downloaden:
